شبی همچو روز قیامت دراز

پریشان چو موی بتان طراز

هوا نقطه ای بود گفتی سیاه

ز تاریکیش چرخ گم کرده راه

همه روشنان فلک گشته جمع

شده طالب روشنایی چو شمع

تو گفتی که گردون نهان کرد مهر

و یا ایزد از وی ببرید مهر

تهی گشته پستان گردون ز شیر

بر اندوه درهای مشرق به قیر

سیه گشته چشم جهان سر به سر

در او کس ندید از سپیدی اثر

نهان گشته مرغان سبز آشیان

سیاهی ز زاغ سیه طیلسان

تو گفتی که راه هوا بسته اند

همه بال در بال پیوسته اند

ملک گفت تا مجلس آراستند

ز ساقی گلچهره می خواستند

بیاراست بزمی چو باغ بهشت

به رخسار خوبان حوری سرشت

به یک جای صد نازنین مست مل

فراهم نشسته چو در غنچه گل

می افکنده بر روی ساقی شعاع

شده ماه و خورشید را اجتماع

چو بر حسن می حسن ساقی فزود

همه خانه نور علی نور بود

صراحی به گردن درش خون دن

ز خونش قدح را لبالب دهن

چو بنمود رامشگر از پرده راز

همه برگ عیش از نوا کرد ساز

دلی پرده از غم نمی داشتی

مغنی زدی پرده برداشتی

نوای دف و نی به هم گشت راست

ز عشاق مشتاق فریاد خاست

چو بلبل نمی گشت مطرب خموش

به او داده گلچهرگان گوش هوش

می اندر سر شاهدان تاخته

ز اندیشه ها دل بپرداخته

ز باد جوانی سر افشان شده

به بستان همه پایکوبان شده

نشسته به عشرت چو خورشید شه

برابر ستاده مه چارده

در آن مجلس آن هر دو مه را نظر

چو خورشید و مه بود با یکدیگر

به هر می که کردی شهنشاه نوش

شهنشاه را گفتی آن ماه نوش

ملک ساغری با پری روی خورد

چو جرعه پری رخ زمین بوس کرد

سهی سرو خورشید را سجده برد

به گلبرگ روی زمین را سترد

که شاها درونت چو گل شاد باد!

دل از بار چون سروت آزاد باد!

تو تابنده مهری، زوالت مباد

تو رخشند ماهی، وبالت مباد!

چراغ من از دولتت در گرفت

مرا لطفت از خاک ره بر گرفت

سعادت مرا سایه بر سر فکند

شد از خاک پایت سر من بلند

چو لطف تو در چاهم افتاده دید

شدم دستگیر و مرا بر کشید

شها از جهان سایه ات کم مباد!

جهان بی رضای تو یک دم مباد!

تویی آن دلفروز و شمع جهان

که گیرد ز نورت چراغ آسمان

منم همچو پروانه شیدای تو

سر مردنم هست در پای تو

امیدم ز لطف خداوندگار

فزون زین نمی باشد ای شهریار

که چون خاک سازند بستر مرا

تو باشی در آن حال بر سر مرا

چو خسرو سخن های شیرین شنید

ز شیرینی اش لب به دندان گزید

ز ناز دو چشمش ملک مست بود

ز سودای او رفته از دست بود

بدو گفت ای سرو دلجوی من

گل مهربان وفا خوی من

همه روز ه ام یار و مونس توئی

شب تیره ام شمع مجلس توئی

توای آنکه گوئیز سر تا به پای

به دلخواه من آفریدن خدای

پری یا ملک، یا بنی آدمی

چو انسان عینی، همه مردمی

تو عمری، از آن نیست هیچت وفا

چو صبحی، که پیوسته بادت بقا

سعادت رفیق جوانیت باد

فزون از همه زندگانیت باد

نکوئی ز حسن نکوئی تو را

چه می باید ای دوست غیر از وفا

به بازی سخن تلخ می گفت شاه

چو آتش برافروخت زین طیره ماه

رخ شمع مجلس پر از تاب شد

در آن تاب چشمش پر ازآب شد

گهر ریخت از جزع و در از عقیق

به آواز گفت ای سروشت رفیق

منم بنده شاه تا زنده ام

به سر در رکاب تو تا زنده ام

چنین بی وفا از چه خوانی مرا؟

بجور از در خود، چه رانی مرا؟

ترا کار، شاهی، مرا بندگی است

درین راه رسمم سرافکندگی است

چو در زندگانی جفا می برم

من این زندگانی کجا می برم؟

چو من بی وفایم همان به که من

نیایم ازین پس درین انجمن

بگفت این و برخاست از پیش شاه

ز مجلس بتابید رخشنده ماه

چو آزاد سروی پر از باد سر

روان گشت و از مجلس آمد بدر

روان رفت و آورد پا در رکاب

دلی پر ز تاب و سری پر عتاب

تکاور برانگیخت مانند باد

سراندر بیابان و صحرا نهاد

گهش سایه می ماند باز از رکاب

گهی در پیش قطره می زد سحاب

ز خاک زمین داشت گردی هوا

که بر دامنش می نشینی چرا؟

از آن رو که بر تخت او پشت کرد

چه بنشست در وجه او غیر گرد

جهان را همه ساله آئین و خوست

جدائی فکندن میان دو دوست

همانا حسد برد بر حالشان

زمانه تبه کرد احوالشان

رخ عشقشان گرچه بس خوب بود

از آرایش هجر محجوب بود

از آن تا بدانند قدر وصال

به هجران فلک دادشان گوشمال

کسی تا به هجران نشد پایمال

ندانست قدر زمان وصال

وصال آورد رخنه در کار عشق

جدائی کند گرم بازار عشق

ازین سوی شبگیر چون شاه چین

در آورد خنگ فلک را به زین

در آمد از آن خواب نوشین ملک

پریشان ز غوغای دوشین ملک

دلش بود در بند سودای یار

وز آن مستی دوش در سر خمار

ندانست کز دست بازش برفت

دل آزرده شد دلنوازش برفت

یکی گفت کان روشنائی چشم

شب تیره شد در سیاهی به چشم

شهنشاه پیچید در خویشتن

ولی راز نگشود بر انجمن

دل از بزم یکبارگی بر رفت

به ترک می و جام و ساغر گرفت

می از دست ساقی نمی کرد نوش

به گفتار مطرب نمی داد گوش

نمی داد در پیش خود راه نی

همی ریخت بر خاک ره خون می

گهی سنگ زد بر سبوی شراب

گه از کاسه بر بست دست رباب

گذشت از گل و باغ و صحرا همه

که با یار خوش باشد آنها همه

نه پروای باز و نه رای شکار

که بازش نمی آمد آنجا به کار

ندیدی به غیر از خیال رخش

نجستی بجز طلعت فرخش

ملک چون جدا ماند از یار خویش

خیال نگارینش آمد به پیش

خیالی نمودش سحرگاه دوست

شد از جای و برجست و پنداشت اوست

گهی دست کردی چو زلفش دراز

که چون گیسویش در برآرد به ناز

به غیر از خیال رخ دلبرش

نیامد شب تیره کس بر سرش

چو آغوش بهر کنارش گشود

نظر کردش اندر میان هیچ بود

به خورشید گفتی بر آن رخ متاب

مبادا که آزرده گردد ز تاب

به باد صبا لابه کردی سحر

که آهسته بر راه او می گذر

مبادا که چشمش که خوش خفته است

همان زلف مشکین که آشفته است

به آواز پایت در آید ز خواب

رود از حدیث تو ناگه به تاب

دلم را ز خاک درش باز جو

وگر یابی آنجاش آهسته گو

که من دورم ای دل ز جانان تو

تو با جان خوشی، ای خوشا جان تو

تو نزدیکی ای دل بر آن دل گسل

مرا چاره ای کن که دورم ز دل

شب تیره اش دیده دمساز بود

خروش و فغانش هم آواز بود

ز سودای دل نامه ای زد رقم

سیاهی ز دل ساخت مژگان قلم